Karczoch smakuje jak szparagi, wygląda jak oset oraz jest doskonałą rośliną dekoracyjną – tak najkrócej można go określić. Wspaniałe warzywo pochodzi z regionu Morza Śródziemnego oraz jest nadal mało modne w naszym kraju. Szkoda, ponieważ poza tym, iż karczoch ma doskonałe atuty smakowe, może także polepszyć nasze zdrowie.
Karczochy – charakterystyka
Karczoch to roślina z rodziny astrowatych. Była popularna już w starożytnym Rzymie, Grecji i Egipcie.
Lubi gorący klimat, więc uprawia się go zwłaszcza w okolicach basenu Morza Śródziemnego (w Hiszpanii, Francji oraz we Włoszech), lecz rośnie także w Niemczech, Szwajcarii oraz Stanach Zjednoczonych. Do jedzenia nadaje się pąk kwiatowy karczocha, wpierw jednakże należy wyeliminować zrogowaciałe łuski oraz dojść do soczystego dna kwiatowego.
To tzw. serce karczocha. Ekstrakt z warzywa odkrył własne wykorzystanie w medycynie i kosmetyce.
Karczochy – wartości odżywcze
Karczoch jest niskokaloryczny – w 100 g produktu jest jedynie 47 kcal. Ma niezwykle mało tłuszczu, lecz za to dużo błonnika, co czyni go doskonałym warzywem dla osób odchudzających się.
Jest źródłem ważnych minerałów, takich jak potas, wapń, magnez, żelazo oraz fosfor. Ponadto warzywo jest bogate w beta-karoten, witaminę C, PP, K, B3 i witaminy z grupy B.
Karczochy powinny docenić szczególnie osoby, jakie chcą zadbać o skórę – w warzywie tymże znajdują się witaminy A oraz E, więc substancje odpowiedzialne za młody wygląd.
Niepozorny karczoch zawiera w sobie także ważne flawonoidy, więc antyoksydanty o właściwościach przeciwzapalnych oraz zabezpieczających komórki przed niekorzystnymi czynnikami zewnętrznymi i wolnymi rodnikami.
Karczochy – właściwości przeciwnowotworowe
Karczoch ma dużo antyoksydantów: kwercetynę, rutynę, antocyjany, kwas galusowy, luteolinę, kwas kawowy, kwas chlorogenowy, sylimarynę oraz cynarynę, jakie stanowią barierę dla wolnych rodników. Dzięki temu karczochy nie jedynie spowalniają mechanizm starzenia, ale również ograniczają produkcję komórek nowotworowych.
Karczoch a cukrzyca
Zamknięta w karczochach inulina pomaga zachować odpowiedni poziom cukru we krwi, w związku z tym karczochy są wskazane dla cierpiących na cukrzycę. Z kolei kwas chlorogenowy zwiększa tolerancję glukozy oraz zmniejsza przyswajanie cukrów w przewodzie pokarmowym. Indeks glikemiczny karczochów jest niezwykle mały oraz sięga 18.
Karczoch na odchudzanie
Karczochy mają niewiele kalorii, jednakże to nie ze względu na tę cechę są tak polecanym artykułem dla odchudzających się. Ekstrakt z karczocha niezwykle wielokrotnie jest składnikiem rozmaitych pastylek i suplementów na odchudzanie. Wartość energetyczna karczochów w 100 g sięga jedynie 47 kcal. To dzięki małej kaloryczności, małemu stężeniu tłuszczu oraz dużej zawartości błonnika pokarmowego karczochy są zalecane przez dietetyków jako warzywo wspomagające odchudzanie. Jednakże te zdrowe warzywa są najbardziej doceniane ze względu na zawartość aż czterech substancji odchudzających:
1. Cynaryna jest zalecana osobom zmagającym się ze schorzeniami układu pokarmowego, częstymi zaparciami oraz spowolnionym metabolizmem. Cynaryna poprawia mechanizm trawienia i kontroluje hormony odpowiedzialne za regulację poziomu cukru we krwi oraz pobudza metabolizm lipidów w organizmie, wspierając w tenże sposób osoby zmagające się ze zbędnymi kilogramami. Należałoby wiedzieć, iż karczoch to jedno z najbogatszych źródeł owej witaminy.
2. Inulina ma właściwości zbliżone do błonnika, gdyż ma zdolność wiązania wielkich ilości wody oraz pęcznienia pod jej wpływem w żołądku. W tenże sposób na długi okres zapewnia poczucie sytości oraz przeciwdziała atakom wilczego apetytu. Dodatkowo insulina jest prebiotykiem, jaki jest pożywką dla pożytecznych bakterii jelitowych, pozytywnie działających na system odpornościowy jelita.
3. Kwas chlorogenowy jest antyoksydantem występującym w tkankach roślinnych. Obniża on absorpcję cukrów w procesie pokarmowym, i tym samym zmusza organizm do korzystania ze zebranych wcześniej zapasów węglowodanów oraz tłuszczów.
4. Niacyna, popularna również jako witamina B3 oraz PP, bierze udział w przebiegu przemiany węglowodanów, kwasów tłuszczowych, m.in. blokuje rozpad tłuszczów w tkance tłuszczowej oraz pobudza metabolizm. Karczoch jest jednym z bogatszych źródeł niacyny pośród warzyw.
Karczochy jako suplementy diety
Teraz w polskich aptekach są dostępne ziołowe pigułki zawierające ekstrakt z liści karczocha. Tego rodzaju suplementy diety zwłaszcza wspierają działanie układu pokarmowego, gdyż pobudzają wydzielanie żółci przez wątrobę, i tym samym wspierają mechanizm oczyszczania szkodliwych produktów przemiany materii i ułatwiają utrzymać odpowiedni poziom cholesterolu we krwi.
Jedna tabletka zawiera zwykle aż 20 mg cynaryny, dzięki czemu ekstrakt z karczocha pobudza metabolizm lipidów w organizmie oraz przyczynia się do intensywniejszego usuwania niepotrzebnych substancji z organizmu, i tym samym wspiera mechanizm odchudzania.
Karczochy – ekstrakt z karczochów na trądzik
Cynaryna przejawia właściwości przeciwzapalne oraz przeciwbakteryjne, więc ekstrakt z liści karczocha znajduje się w składzie poniektórych kosmetyków przeznaczonych do pielęgnacji skóry trądzikowej.
Z kolei bogactwo witamin z grupy B przeciwdziała powstaniu symptomów łojotokowego zapalenia skóry. Ekstrakt z karczocha jest również stosowany w celu leczenia poniektórych zaburzeń dermatologicznych, np. łuszczycy, egzemy lub pokrzywki.
Karczochy – wykorzystanie w kuchni
Po usunięciu zrogowaciałych skór oraz okryw kwiatostanu, możemy dostać się do serca karczocha, jakie jest lubianym przysmakiem. Warzywo można gotować, smażyć, piec oraz jeść samodzielnie czy w sałatkach.
Karczochy doskonale komponują się z aromatycznymi ziołami (np. bazylią), cytryną, pomidorami, anchois i jajami.
W Polsce jeszcze częściej można zakupić świeże karczochy, jakie są dostępne na przełomie wiosny i lata. Należałoby wówczas zwrócić uwagę na wygląd liści – winny być twarde, ostre oraz zielone.
Przez resztę roku można bez kłopotu dostać je w marynacie, przeważnie jest to zalewa z oliwy. Należy jednakże pamiętać, iż w takiej formie mogą mieć zdecydowanie mniej wartości wzmacniających aniżeli świeże warzywa.
